بررسی تطبیقی الگوهای مدیریت رشد شهری در کلان‌شهرشیراز

     رشد روزافزون جمعیت در کلان‌شهرها باعث گسترش افسارگسیخته شهرها و پراکنده رویی شده است که در نقطه مقابل رشد هوشمند و توسعۀ درون‌زا قرار دارد. شهر شیراز دارای 1700 هکتار بافت فرسوده و ناکارآمد و حدود 450 هکتار اراضی بایر و رها شده در داخل شهر است. وسعت این مقدار از بافت­های نیازمند توجه، لزوم به کار گیری توسعۀ درونزا و ابزارهای دستیابی به آن را نمایان می­سازد. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی سیاست‌های مدیریت رشد شهری (سیاست‌های بیرونی مدیریت رشد و سیاست‌های درونی مدیریت رشد) جهت شناسایی بهترین سیاست درونی مدیریت رشد در شهر شیراز می­باشد. بدین منظور در پژوهش از ترکیب مدل‌های تاپسیس و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP-TOPSIS) استفاده شده و تعیین امتیازها با استفاده از روش نمونه‌گیری متوالی و نظرسنجی خبرگان در قالب مدل دلفی دومرحله‌ای و با استفاده از نظرات 17 نفر از کارشناسان و مدیران شهری شیراز بوده است. نتایج نشان می‌دهد که سیاست‌های بیرونی مدیریت رشد به علت تأثیر کلان و گستردگی مساحت تحت تأثیر به طور کل از اولویت بالاتری برای مدیریت شهری برخوردار است. مانند: ایجاد کمربند سبز شهری (0.69)، اعمال محدودۀ رشد شهری (0.69) که هر دو رتبۀ دوم و محدودۀ خدمات شهری (0.63) که رتبه سوم اولویت را کسب کرده­اند و در مرحلۀ بعد سیاست‌های درونی مدیریت رشد قرار دارند که تأثیرگذار­ترین آنها، تنظیم مجدد زمین (0.75) با رتبۀ اول می­باشد و سایر سیاست‌های درونی مدیریت رشد نظیر طرح‌های جامع الزام‌آور، انتقال و خرید حق توسعه، مشوق‌های تراکمی و افزایش مسکن، همکاری‌ها و توافقات درون محلی و برنامه‌ریزی اشتراکی، هزینه تأثیر توسعه و مقررات هم‌زمان و مالیات ویژه و ابزار تأمین مالی در رتبه­های چهارم به بعد قرار دارند.